ProjectenCirculaire oever Oude Vaart Hasselt

Circulaire oever in Oude Vaart bij Hasselt is schoolvoorbeeld van duurzame win-win aanpak.

Provincie 0verijssel wil in 2030 50% minder grondstoffen gebruiken voor haar infrastructurele projecten. In 2050 moet zelfs al het materiaal op hergebruik gebaseerd zijn. Dit zijn circulaire doelstellingen die de waterbouwers van Beens als muziek in de oren klinken. De nieuwe oever langs de provinciale weg N377 is het resultaat van innovatief omdenken om circulair uit te kunnen voeren, een win-win aanpak dus. Met een innovatieve zand-sproeitechniek werd de waterbodem gestabiliseerd om zo het hergebruik van beschikbare damplanken mogelijk te maken. Met als bijkomend voordeel dat baggeren en afvoeren van slib overbodig werd. Roland Hendriksen, projectleider van de provincie Overijssel, en Harry Post, bedrijfsleider bij Beens Groep, kijken tevreden terug.

Roland Hendrikse (l.) en Harry Post

“De betonnen planken zouden theoretisch 80 tot 100 jaar mee gaan. Nader onderzoek wees echter een levensduur van 250 jaar uit. Dus konden we ze uitstekend hergebruiken voor de oever van de Oude Vaart.”

Roland Hendriksen Projectleider provincie Overijssel

In de Oude Vaart moest een waterkant met verrotte houten palen vervangen worden. Bij andere projecten kwamen betonnen damplanken vrij. Ze bleken nog in goede staat te zijn. Hendriksen: “Die betonnen planken zijn midden jaren ’70 geplaatst en zouden theoretisch 80 tot 100 jaar mee gaan. Het oorspronkelijke plan was om ze na uitgraven te breken en als puin te gebruiken, bijvoorbeeld voor het fundament onder een weg. Nader onderzoek wees echter een theoretische levensduur van 250 jaar uit. Dus konden we ze uitstekend hergebruiken voor de oever van de Oude Vaart. Veiligheidshalve zijn we uitgegaan van een resterende levensduur van 50 jaar.”

“Wil je circulair te bouwen, dan moet je daar in de ontwerprichtlijnen al rekening mee houden.”

Harry Post Bedrijfsleider Beens Groep

In ontwerprichtlijnen al ruimte voor circulariteit inbouwen

Met de circulaire wens van de provincie Overijssel wist men bij Beens wel raad, al vraagt circulair bouwen een andere aanpak dan gebruikelijk. Post: “Normaal gesproken bepaalt de provincie als opdrachtgever het ontwerp en bestel je op basis van dat ontwerp nieuwe materialen. Nu was er al bestaand materiaal met vaststaande specificaties, afkomstig uit een tijd waarin andere regels en eisen golden. De huidige veiligheidseisen stellen andere voorwaarden aan constructies. En dan zijn er nog aanvullende eisen met betrekking tot levensduur en esthetiek. Je moet dus heel goed inventariseren aan welke voorwaarden het ontwerp moet voldoen en welke risico’s je loopt bij de uitvoering ervan. Wil je circulair te bouwen, dan moet je daar in de ontwerprichtlijnen al rekening mee houden.”

Aanzienlijke vermindering CO2-uitstoot

Door het hergebruik van de betonnen damplanken verminderde de CO2-uitstoot met 1.285 ton ten opzichte van een stalen waterkant. Dat is vergelijkbaar met de uitstoot van 75.000 benzineauto’s die van Zwolle naar Amsterdam rijden (bij een verbruik van 1 liter benzine per 15 kilometer). De milieubelasting van het project was slechts een derde in vergelijking tot een alternatief met nieuwe materialen. Daarbij werd geaccepteerd dat circulair materiaal ongeveer de helft van de levensduur van nieuw materiaal heeft.

Zonder stabiele waterbodem geen hergebruik damplanken

Post: “Voorwaarde voor het hergebruik van de betonnen damplanken was een stabiele waterbodem die de planken zou inklemmen. Dus ontwikkelden we een innovatieve zandsproei-techniek, waardoor we het slib in de Oude Vaart met dunne laagjes zand konden bedekken. Het gewicht van het zand perste het slib samen en zo ontstond een draagkrachtige ondergrond. Normaal gesproken zouden we eerst baggeren en het slib naar een erkende grondverwerker afvoeren. Dat was dus nu niet nodig.” Hendriksen vult aan: ”De winst van het project in CO2-uitstoot werd hierdoor nog groter. En daarmee levert dit project een belangrijke bijdrage aan het behalen van de circulaire doelstellingen van de provincie.”

Circulair Depot in Lelystad

De vraag naar hergebruik van materialen groeit met de dag. Het is een vraag waar Beens Speciale Projecten, onderdeel van Beens Groep, graag op inspeelt. In het circulaire depot bij de vestiging Lelystad liggen duizenden damwandplanken te wachten op hergebruik. En als je de circulaire wensen van opdrachtgevers vervult, dan ligt hergebruik voor eigen doeleinden in het verlengde. Bij de uitbreiding van het kantoorpand in Lelystad werden in de ruwbouw uitsluitend vrijgekomen materialen verwerkt; gebruikte stalen balken voor de constructie en betonnen damwandplanken in plaats van een kanaalplatenvloer.

Het depot met bijbehorende werkplaats en kantoor vormt de hub voor de realisatie van circulaire projecten door het hele land. Gebruikte materialen uit staal, beton, hout en natuursteen worden zorgvuldig opgeslagen, net als basaltblokken, zinkerleidingen, remmingwerken en gebruikte houten bruggen. Ze liggen te wachten tot ze - al dan niet bewerkt - een tweede leven krijgen.

Bedrijfsleider Harry Post: “We twijfelen er niet aan dat deze materialen een nieuwe bestemming krijgen. De circulaire opgave bij overheden en de aandacht voor duurzaamheid in het bedrijfsleven en bij particulieren hebben ervoor gezorgd, dat we heel anders naar gebruikte materialen zijn gaan kijken. Waar vroeger het meeste oude materiaal verpulverd werd voor funderingstoepassingen, houden we het nu heel om in uiteenlopende projecten toe te passen. Denk aan kades, bruggen, steigers en remmingswerken, maar ook aan insectenwanden. In Zuidhorn ben ik een aantal jaren geleden bezig geweest met de bouw van een zwaluwwand uit gebruikte bouwmaterialen. Een prachtige, duurzame manier om wat terug te doen voor de natuur!

Meer informatie Beens Speciale Projecten