ProjectenOeververvangingen provincie Noord-Holland

Vanaf september 2020 werkt de combinatie Beens Groep/Hakkers aan het opknappen van circa 20 oevers in Noord-Holland. De totale renovatie neemt zo’n 6 tot 8 jaar in beslag. Waar stalen damwanden nodig zijn, worden zoveel mogelijk gebruikte wanden ingezet die afkomstig zijn van de Twentekanalen. Daarnaast is het de eerste keer dat de provincie bij een dergelijke verzameling van oeververvangingen voor een langdurige samenwerking met 1 aannemer koos. Jelte Loggen, Programma Manager bij de provincie Noord-Holland, en Peter Melis, bedrijfsleider Beens Groep, leggen graag uit waarom voor deze aanpak gekozen is.

Met het programma Duurzame Infrastructuur werkt de provincie Noord-Holland aan een fijne woon-, werk- en leefomgeving voor nu en in de toekomst. Onderdeel van dit programma is het voor langere tijd beschermen van oevers tegen afbrokkelen. Daarbij grijpt de provincie meteen de kans om de natuur te versterken, biodiversiteit te vergroten en waterkwaliteit te verbeteren. Duurzaamheidsambities binnen het programma moeten de milieukosten met 80% terugdringen, onder andere door hergebruik van materialen en de inzet van groene energie.

Investeren in langjarige samenwerking

Loggen: “Deze ambities zijn alleen te realiseren, als je samen met marktpartijen wilt investeren in duurzame oplossingen, ruimte creëert voor experimenten met nieuwe materialen en de lessons learned in volgende oeverprojecten borgt. Daarom hebben we bij de aanbesteding van dit omvangrijke project voor een nieuwe aanpak gekozen. In plaats van voor iedere oever een andere aannemer aan het werk te zetten, zijn we voor een langjarige samenwerking gegaan. Onderdeel van de aanbesteding waren een samenwerkingsassessment en een prijsvormingsdocument. De opdracht ging uiteindelijk naar Beens Groep/Hakkers, zij konden het beste SMART maken hoe ze onze duurzaamheidsambities kunnen realiseren.”

“Die langjarige zekerheid geeft je als aannemer de kans om duurzaam materiaal en materieel aan te schaffen of zelfs op maat te ontwikkelen. En daarnaast te investeren in innovatieve oplossingen die verder gaan dan de functionele eisen. Met ons plan van aanpak wilden we concreet bijdragen aan ambities als circulariteit, het vergroten van de biodiversiteit en het verhogen van de waterkwaliteit. We hebben samen met Beens Speciale Projecten een aantal innovatieve alternatieven voor oeverbescherming bedacht. Omdat we het gebied en de bodemgesteldheid goed kennen, konden we heel concreet - bijna op de meter af -aangeven, welke toepassing voor welke oever geschikt is. Voor het leveren en op maat maken van gebruikte materialen werken we nauw samen met Beens Speciale Projecten.

“In plaats van voor iedere oever een andere aannemer aan het werk te zetten, zijn we voor een langjarige samenwerking gegaan.”

Jelte Loggen Programmamanager Provincie Noord-Holland

Zo passen we als pilot boomwortels als een natuurlijke oeverbescherming toe, als alternatief voor damwanden. Dat is een natuurlijke oplossing van eigen bodem. Verder gebruiken we de vrijgekomen houten damwanden uit dit project om groene deksloven te creëren. Dit zijn houten kappen die op de stalen damwanden komen en waar echt lepelblad op groeit. Dat is inmiddels een redelijk zeldzame plant die ooit door zeelui als bron van vitamine C werd gebruikt. Ook onderzoeken we het winnen van energie uit damwanden op basis van warmte/koude-wisselingen. Boven water willen we natuurstenen materialen als basalt gaan hergebruiken om oevers tegen golfslag te beschermen,” vult Melis aan.

Geen gedoe over geld

Loggen: “Het voordeel van werken met open begrotingen is dat je uiteindelijk veel minder bezig bent met prijsonderhandelingen. Per deelproject wordt een overeenkomst opgesteld op basis van jaarlijks vastgestelde tarieven en een vast winstopslag. Zo kun je als bouwteam per deelproject de focus leggen op de meest duurzame aanpak en worden experimenten of innovatieve ideeën niet direct uit kostenoverwegingen van tafel geveegd. Vanaf de start van het eerste deelproject in 2020, de oever van de Nieuwdorpervaart bij Kolkhorn, konden we tijd investeren om elkaars taal te begrijpen en de klokken qua planning gelijk te zetten.

Voor dit project gebruiken we damwanden die bij werkzaamheden aan de Twentekanalen zijn vrijgekomen. Ze zijn nog niet aan het einde van hun levensduur en zo voorkomen we CO2 uitstoot voor de productie van nieuwe wanden. We zetten ze alleen daar in waar stalen damwanden noodzakelijk zijn voor een stevige oever. Het financiële risico door bij de start een grote partij gebruikte damwanden aan te schaffen, delen we met Beens Groep/Hakkers. We hebben een flinke voorraad in een depot klaarliggen, terwijl nog niet voor alle deelprojecten de benodigde hoeveelheden duidelijk zijn.”

Het werken met open begrotingen sluit naadloos aan op ons motto ‘eerlijk geld voor eerlijk werk’, vertelt Melis enthousiast: “Per oeverproject maken wij een transparante begroting die we vervolgens naast de werkelijk gemaakte kosten leggen. Die praktijkervaring nemen we weer mee in de begroting voor het volgende project. Dat is ook een voordeel van een langjarig contract, bij ieder volgend werk uit de serie oeververvangingen krijg je een nog eerlijker begroting.”

“We willen maximale waarde toevoegen binnen het beschikbare budget.”

Peter Melis Bedrijfsleider Beens Groep

Zorgvuldig selectieproces

De keuze voor de aannemerscombinatie Beens Groep/Hakkers was het resultaat van een zorgvuldig selectieproces dat in 2019 startte en zo’n 1,5 jaar heeft geduurd. Bij een eerste marktconsultatie werden meteen de belangrijkste voorwaarden voor samenwerking met de provincie op tafel gelegd: men wilde in een bouwteam samenwerken, op basis van open begrotingen met transparante prijzen. Zo’n 20 bouwbedrijven meldden zich waarvan er uiteindelijk 3 partijen overbleven als potentiële innovatiepartners. Met deze 3 partijen ging de provincie zogenaamde concurrentiegerichte dialogen aan om de samenwerking vorm te geven. Onderdeel van de aanbesteding waren assessments, waarin het succes van een samenwerking tussen de potentiële opdrachtnemers en de provincie getoetst werd aan de hand van praktijkvoorbeelden. De assessmentdagen leverden waardevolle inzichten op aan beide zijden. Die ervaringen bleken een vliegwiel te zijn voor de samenwerking als bouwteam.

Voor de gunning van de opdracht waren er drie belangrijke criteria waarop potentiële aannemers konden scoren: 1) de ervaring uit assessments waarin we de klik voor een samenwerking onderzochten, 2) het plan van aanpak voor het totale project en 3) het voorstel hoe men met open begrotingen om wilde gaan. De opdracht ging uiteindelijk naar Beens Groep/Hakkers, omdat zij het beste SMART konden maken hoe ze de duurzaamheidsambities voor het project wilden realiseren.